De inlenersaansprakelijkheid voor de ingeleende arbeidskrachten.

Een werkgever is eindverantwoordelijk en eventueel aansprakelijk te stellen bijvoorbeeld voor en door de eigen werknemers of door de fiscus als het gaat om de correcte inhoudingen en afdrachten aan loonbelasting en sociale verzekeringspremies; om correcte loonbetalingen op basis van het wettelijk minimum loon en vakantiebijslag (WML) of om een CAO en om goede arbeidsomstandigheden.

Wat voor de eigen werknemers geldt, geldt eigenlijk ook voor de ingeleende arbeidskracht. Zo is op grond van artikel 7: 658 lid 4 BW ook voor de ingehuurde arbeidskrachten de inlenende werkgever eindverantwoordelijk en aansprakelijk voor de veilige werkplek. Zo is op grond van de Wet Arbeidsvoorwaarden Grensoverschrijdende Arbeid (kortweg WAGA) vaak in combinatie met een bepaalde CAO de inlener aansprakelijk voor bepaalde minimale arbeidsvoorwaardelijke zaken.

Bijzondere aandacht, ook wettelijk bezien, verdient het werken met ingeleende arbeidskrachten op het gebied van de afdrachten aan loonbelasting en sociale verzekeringspremies. Het uitzendbureau of de detacheerder of het payrollbedrijf, of hoe de arbeidsbemiddelaars zich ook moge noemen, is de feitelijke werkgever van de ingeleende arbeidskracht en dient dan ook de correcte inhoudingen en afdrachten te plegen. Mocht deze werkgever daarin echter voor de ingeleende kracht in gebreke blijven, dan kan de inlener, de gebruiker van de arbeidskracht, in de plaats van de feitelijke werkgever opdraaien voor de niet, of niet correct afgedragen inhoudingen: de inlenersaansprakelijkheid.

In het verleden kon de inlener, de gebruiker van de arbeidskracht, zijn inlenersaansprakelijkheid beperken door stortingen van geldbedragen op een g-rekening (geblokkeerde rekening) van de uitzender, of gebruik maken van een uitzender die was aangesloten bij een waarborgfonds van de ABU of de NBBU: de Stichting Financiële Toetsing of de Stichting Vrijwaring Uitzendbranche. Deze laatste vrijwaringsmogelijkheden zijn inmiddels omgevormd tot een speciaal keurmerk met de invoering van het keurmerk van de zogenoemde Stichting Normering Arbeid (SNA).

Deze Stichting Normering Arbeid (SNA) staat voor het keurmerk voor alle uitzendondernemingen en (onder)aannemers van werk, waarbij het keurmerk is gebaseerd op NEN 4400-1 en NEN 4400-2.

Om de norm van de Stichting Normering Arbeid, oftewel kortweg het SNA-keurmerk te verkrijgen en te behouden worden de arbeidsbemiddelaars, zoals uitzendbureaus, die zo’n certificering willen hebben (het is dus geen verplichting om te hebben!), beoordeeld op diverse zaken waaronder het nakomen van de verplichtingen ten aanzien van de arbeid en arbeiders. Het gaat hier om met name een beoordeling aangaande:

• De identificatie van de onderneming;
• De aangifte en de afdracht van de verschuldigde loonheffingen en omzetbelasting;
• Een loonbetaling die niet in strijd is met de Wet minimumloon en minimum vakantiebijslag;
• Het uitvoeren van identiteitscontrole en controle op het gerechtigd zijn tot het verrichten van arbeid in Nederland;
• Het voorkomen van risico's op aansprakelijkstelling en boetes voortvloeiend uit in- en doorlenen of uitbesteden van werk.

Als u als werkgever/inlener gebruik maakt van een onderneming die arbeid ter beschikking stelt of waaraan u werk uitbesteedt en deze onderneming heeft het SNA-keurmerk dan biedt dat bescherming tegen kostbare claims op basis van de Keten- en Inleneraansprakelijkheidswetgeving. Hierbij valt dus te denken aan een indekking tegen claims op het aansprakelijk worden gesteld voor niet afgedragen omzetbelasting en loonheffingen door bijvoorbeeld de uitzender van de arbeidskracht.

Let op: Sinds 1 januari 2010 is de gebruiker van de ingeleende kracht op grond van artikel 7: 692 BW ook hoofdelijk aansprakelijk te stellen voor het betalen van het minimum loon en de minimum vakantiebijslag. Dit geldt niet als het bedrijf gebruik heeft gemaakt van een gecertificeerd uitzendbureau, lees hier: gebruik heeft gemaakt van een SNA-gecertificeerde uitzender. Dus ook deze in het BW neergelegde vorm van inlenersaansprakelijkheid is door het SNA-keurmerk afgedekt.

Voor de goede orde: deze laatste vorm van wettelijke inlenersaansprakelijkheid geldt ook voor buitenlandse uitzenders waarvan gebruik wordt gemaakt! Aan de inlenersaansprakelijkheid voor deze buitenlandse uitzend-/detacheerbedrijven is ook alleen maar te ontkomen als het buitenlandse bedrijf een SNA-keurmerk heeft.

Of een uitzender gecertificeerd is, is te lezen op de website van de Stichting Normering Arbeid: www.normeringarbeid.nl. Controleer ook eens in de zoveel tijd deze website want een eens verstrekt SNA-keurmerk kan ook weer worden ingetrokken!

Met andere woorden: als u als gebruiker van een ingeleende arbeidskracht van een uitzendbureau/detacheerder/payrollbedrijf uw inlenersaansprakelijkheid op het gebied van belastingen/inhoudingen/sociale premies en op het gebied van het wettelijk minimum loon en vakantiebijslag wilt beperken, zult u het volgende moeten nagaan:

1. Betreft het een SNA-gecertificeerde onderneming?;
2. Ga hierbij niet alleen uit van de mededeling van de uitzender maar controleer vooraf of de bewuste onderneming daadwerkelijk in het SNA-register is opgenomen (en maak een uitdraai);
3. Check ook periodiek gedurende de tijd dat u zaken doet en blijft doen met de bewuste onderneming of die ook nog opgenomen is gebleven in het register;
4. Stel ook zelf, onafhankelijk van de verplichting die de uitzender, de identiteit vast van de ingeleende arbeidskracht (bijvoorbeeld op grond van de Wet Arbeid Vreemdelingen/WAV);
5. Check, indien het een tewerkstellingsvergunningsplichtige arbeidskracht is, de geldigheid van de tewerkstellingsvergunning of van het verblijfsdocument met de aantekening ”Arbeid is vrij toegestaan” voordat u de arbeidskracht aan het werk zet;
6. Leg de zakelijke afspraken goed en schriftelijk vooraf vast;
7. Accepteer alleen maar facturen die voldoen aan de afspraken en aan de wettelijke eisen.

Met andere woorden: indien u inlenersaansprakelijkheid bij voorbaat wilt beperken/voorkomen, doe dan zaken met een SNA-gecertificeerde uitzender en blijf ook zelf waakzaam.

WAARSCHUWING: Recent bericht aan SAZ (aug 2014) geeft aan dat de fiscus niet alleen deze formele/papieren checks vooraf en tijdens een inleenrelatie bekijkt, maar zeer veel waarde hecht aan de wijze van de betaling voor de bewezen inleendiensten waarbij geldstortingen juist ook per 1 juli 2012 op een g-rekening (zie ook www.normeringarbeid.nl en www.belastingdienst.nl) schijnbaar als van meer belang geacht wordt dan al het andere tezamen: SNA-geregistreerd, goede KvK-inschrijving, lid uitzendorganisatie, betalingscheck bij fiscus. Frauduleuze handelingen door uitleenbedrijven niet geconstateerd (of te constateren) door deskundigen van de fiscus, SNA en uitzendkoepels blijken de inlenende partij "gewoon" doorberekend te worden.

Houd in deze ook rekening met de wetswijziging ter bescherming van uitzendkrachten per 27-4-2012.

De uitzendkracht heeft per 27 april 2012 (mede als uitvloeisel van Europese regels) wettelijk meer rechtsbescherming/rechten verkregen door uitbreiding van de Wet Allocatie Arbeidskrachten Door Intermediairs / WAADI.

Ten eerste heeft de ter beschikking gestelde arbeidskracht recht op ten minste dezelfde arbeidsvoorwaarden als die gelden voor werknemers werkzaam in gelijke of gelijkwaardige functies in dienst van de onderneming waar de terbeschikkingstelling plaatsvindt. Het gaat hier om de volgende zaken:

1. het loon en overige vergoedingen;
2. de arbeidstijden, inclusief overwerk, rusttijden, arbeid in nachtdienst, pauzes, de duur van vakantie en het werken op feestdagen;
3. de voorschriften ter bescherming van zwangere werknemers, van werknemers die een borstkind voeden, kinderen en jeugdige werknemers en ter bevordering van de gelijke behandeling van mannen en vrouwen;
4. anti-discriminatiemaatregelen op grond  van geslacht, ras, godsdienst of levensovertuiging, handicap, leeftijd of hetero- of homoseksuele gerichtheid.

Slechts bij CAO kan onder strenge voorwaarden hiervan worden afgeweken.

Ten tweede moet de inlenende onderneming er voor zorgen dat de aan hem ter beschikking gestelde arbeidskrachten dezelfde toegang hebben tot bedrijfsfaciliteiten, zoals kantines, kinderopvang- en vervoersfaciliteiten, als de eigen werknemers die in gelijke of gelijkwaardige functies werkzaam zijn, tenzij het verschil in behandeling om objectieve redenen gerechtvaardigd is.

Ten derde moet de inlenende onderneming er voor zorgen dat binnen zijn onderneming ontstane vacatures tijdig en duidelijk ook ter kennis worden gebracht aan de hem ter beschikking gestelde arbeidskrachten, om hen zodoende dezelfde kansen op een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd te bieden als de eigen werknemers.

Verplichte KvK registratie als uitzender, anders een hoge boete ook voor de inlener.

Per 1 juli 2012 is als voorlopig sluitstuk van de aanpak van ”foute” uitzendorganisaties de ”Wet Registratieplicht intermediairs die arbeidskrachten ter beschikking stellen” in werking getreden.

Vanaf 1 juli 2012 geldt de verplichting voor alle uitzendbureaus, bestaande en nieuwe, Nederlandse en buitenlandse!, om zich expliciet als ”uitzender” te (laten) registreren in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel/KvK.

Niet bij de KvK ingeschreven als uitzendbureau terwijl er wel uitzendactiviteiten worden verricht betekent een hoge boete voor de uitzender. Echter, u moet als gebruiker van een arbeidskracht via een uitzendbureau hier ook rekening mee houden want als inlener/gebruiker van een arbeidskracht via een niet als zodanig bij de KvK geregistreerd staand (dus malafide/illegaal geacht) uitzendbureau, kunt ook u een boete opgelegd krijgen. En wel Euro 12.000,-- per uitzendkracht!

”Controleer uw uitzendzakenpartner” via de inschrijving bij de KvK is dan ook het devies. Vanaf halverwege juli 2012 is hierover ook een speciale website www.kvk.nl/waadi te raadplegen.

Overigens biedt het werken met een NEN-gecertificeerd uitzendbureau de waarborg van het werken met een als uitzender bij de KvK ingeschreven uitzendbureau. Een NEN-certificering vindt namelijk niet plaats zonder de bewuste correcte KvK-registratie. Het werken met een via de Stichting Normering Arbeid/SNA (www.normeringarbeid.nl) NEN-gecertificeerde uitzendorganisatie biedt u in principe dus de nodige veiligheid tegen de vanaf 1 juli 2012 bestaande (mede)beboeting/vervolging.

U zult dan wel moeten kunnen aantonen dat het uitzendbureau waar u mee samenwerkt op het moment van de uitzendopdracht NEN-gecertificeerd was/is. Een uitdraai op papier van de SNA/NEN-registratie op het moment van aangaan van de uitzendopdracht is bewijstechnisch zeer gewenst. Ook buitenlandse uitzenders kunnen voor de goede orde NEN-gecertificeerd worden/zijn.

Omdat er nog zoveel uitzendbedrijven niet via de SNA NEN-gecertificeerd zijn en/of geregistreerd staan, en gelet op de verwachting dat de administratieve be- en afhandeling van de NEN-certificering enige tijd kan vergen (nieuwe in- en uitschrijvingen) zou het wel eens verstandig kunnen zijn om gewoon de dubbelcheck via de KvK en de SNA te doen. Ga sowieso niet uit van slechts de mededelingen van de uitzender!